Bugünkü dersimizde, ‘килогра́мм’ (‘kilo’) kelimesiyle isimlerin kullanılması üzerinde duracağız. Bu kelimenin doğru gramer şekillerini kullanmanız, Rusça’yı iyice kavradığınızı gösterir.
İlk olarak ‘килогра́мм’ [kilagrám] kelimesinin kullanışlarına bakalım.
Rusça’da ‘bir kilo’ ifadesini kullanmak istediğinizde, ‘bir’ sayısını kullanmayacaksınız, yalnız ‘килогра́мм’ (‘kilo’) söylemeniz yeterlidir. Bu kelime, Tekil olduğu için Rusça’da zaten ‘bir kilo’ anlamına gelir:
килогра́мм я́блок – bir kilo elma
2’den 4’e kadar sayılarla ‘килогра́мма’ kelimesi kullanılır:
(2-4) килогра́мма [kilagráma]
два килогра́мма я́блок – iki kilo elma
5’ten 20’ye kadar sayılarla ise ‘килогра́ммов’ veya daha çok halk arasında geçen ‘килогра́мм’
(5-20) килогра́ммов/килогра́мм [kilagrámaf/kilagrám]
пять килогра́ммов/килогра́мм я́блок – 5 kilo elma
Halk arasında ayrıca ‘кило́’ [kiló] kelimesi de yaygın:
два кило́ я́блок – iki kilo elma
! Dikkat edin:
‘Грамм’ kelimesi de, ‘килогра́мм’ kelimesi gibi kullanılır:
грамм [grám] – bir gram
(2-4) гра́мма [gráma] – 2-4 gram
(5-20) гра́ммов/грамм [grámaf/gram] – 5-20 gram
Şimdi ‘kilo’ ile ilgili diğer varyantlara bakın:
полкило́ [polkiló] yarım kilo
полтора́ килогра́мма [paltará kilagráma] – bir buçuk kilo
два/три с полови́ной килогра́мма [dva/tri s palavínay kilagráma] – iki/üç buçuk kilo
не́сколько килогра́ммов [néskal’ka kilagrámaf] – birkaç kilo
Şimdi yukarıda geçen kelimeler ile kullanılan İsim şekillerine bakın:
‘Kilo’ kelimesinden sonra gelen İsmin Çoğul —In Şekli kullanılır. Genel kural şu: eğer ismin Tekil şekli Eril Cins ise, Çoğulda -ов takısı kullanılır:
помидо́р – помидо́ров [pamidóraf] (domates)
огуре́ц – огурцо́в [agurtsóf] (salatalık)
апельси́н – апельси́нов [apil’sínaf] (portakal)
мандарин – мандари́нов [mandarínaf] (mandalina)
баклажан – баклажáнов [baklajánaf] (patlıcan)
кабачок – кабачкóв [kabaçkóf] (kabak)
гриб – грибóв [gribóf] (mantar)
Eğer ismin Tekil şekli Dişil Cins ise, Çoğulda takı kullanılmaz:
гру́ша – груш [gruş] (armut)
ви́шня – ви́шен [víşın] (vişne)
сли́ва – слив [slif] (erik)
оли́вка – оли́вок [alívak] (zeytin)
Dikkat edin! ‘Килогра́м’ kelimesi ile kullanılan bazı isimlerin —In Halinde Çoğul değil, Tekil şekli kullanılır, çünkü Ruslara göre bu ürünler ya sayılmaz, ya da tek grup şeklinde tartılarak alınır:
карто́фель – карто́феля [kartófil’a] (patates)
лук – лу́ка [lúka] (soğan)
чесно́к – чеснока́ [çisnaká] (sarımsak)
укро́п – укро́па [ukrópa] (dereotu)
шокола́д – шокола́да [şıkaláda] (çikolata)
смета́на – смета́ны [smitánı] (kaymak)
капу́ста – капу́сты [kapústı] (lahana)
мя́со – мя́са [m’ása] (et)
клубни́ка – клубни́ки [klubníki] (çilek)
Lütfen, örneklere bakın:
1.
— Взве́сьте, пожа́луйста, килогра́мм помидо́ров. – Bir kilo domates tartar mısınız lütfen.
2.
— Ско́лько сто́ят два килогра́мма карто́феля? – İki kilo patates ne kadar?
3.
— В э́той ба́нке 150 гра́ммов/грамм смета́ны. – Bu kavanozda 150 gram kaymak var.
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…
Kaynak: Sputnik