Bugünkü dersimizde Rusça’da deyim haline gelen film alıntıları üzerinde duracağız. Soviyet sinemasının altın çağını oluşturan bir sürü filmlerden gelen bu alıntılar, tüm Rusça konuşanlar tarafından çok iyi bilinir ve sıkça kullanılır.
İlk olarak Rusçanızı geliştirmek için ve hafif, agresif olmayan, ‘akıllı’ Rus mizah duygusunu anlamanız için ‘Pırlanta Kol’ filmi izlemenizi tavsiye edebiliriz.Bu filmde, sıradan bir ekonomistin yurtdışı gidişi sırasında pırlanta kaçakçılardan dolayı yaşadığı maceralar anlatılır.
Unutkan ve çok saf bir insan olan Semyon Semyonoviç adındaki baş kahraman, tesadüfen pırlanta kaçakçıları yüzünden tehlikeli bir oyun içine düşüyor: yanlışlıkla kolundaki alçı altına pırlanta koyuluyor. Filmin gelişinde, bu ‘pırlanta kol’dan kurtulmak ve aynı zamanda polise kaçakçıları yakalamakta yardımcı olmak isteyen kahramanın memleketine dönüş sırasında yaşadığı olaylar anlatılır.
Şimdi alıntılara geçelim. Tabii ki filmi izlemeden tüm bu alıntıları anlamanız zor olur. Ama bu filmi binlerce defa seyretmiş olan Ruslar bunları gerekli yerde kullanılır.
Şimdi önce Rusçasına, sonra Türkçe tercümesine ve parantes içindeki yorumlara bakın. Gündelik konuşmalarda bu deyimlerin genelde ilk kısmı söylenir. Aşağıda kare parantes içinde ful versyonunu da görebilirsiniz.
Unutmayın, aşağıdaki alıntılar genelde şakacıktan söylenir, daha çok arkadaş arasında kullanılır:
1.
Шеф, всё пропа́ло, всё пропа́ло! [Гипс снима́ют, клие́нт уезжа́ет!] – Patron, yandık, yandık biz! [Kol alçısı çıkartılır, müşteri ayrılır!] (Ruslar bunu işlerin kötüye gittiğinde, paniğe kapıldığı zaman söyler)
2.
Семёёёён Семёёёёныч! – Semyon oğlu Semyon! (insanın saf, unutkan veya akılsız davranışları karşısında söylenir)
3.
Не винова́тая я! Он сам пришёл!!! – Ben suçlu değilim ki! Kendisi geldi. (Bir kişi bunu, suçunu kabul etmek istemediği zaman söyler).
4.
-Бу́дете у нас, [на Колыме́] – ми́лости про́сим! – Bizim memleketimize [Kolıma’ya] geldiğiniz zaman buyurun, bekleriz.
-Нет, уж лу́чше вы к нам! – Hayır, siz bize gelseniz daha iyi. (Kolıma, Rusya’daki bir nehrin adı, ama Stalin döneminde oralarda cezai çalışma kampları kuruldu, ondan dolayı oranın şöhreti kötü oldu).
5.
Дитя́м – моро́женое, ба́бе – цветы́. [Гляди́, не перепу́тай, Куту́зов!] – Çocuklara dondurma, hanıma da çiçekler (al, ver). [Sakın karıştırma, Kutuzov!] (Hediye vererek güzel bir izlenim bırakmak niyetinde olan bir kişiye tavsiye olarak söylenir. Kutuzov, Napolyon’u yenen bir Rus general olarak bilinir. Bir gözü kör olduğu için siyah göz bandı kullanıyordu. Filmdeki kahraman da göz altındaki moru saklamak için buna benzer bir siyah bant kullandı)
6.
Ци́гель, ци́гель, ай-лю-лю́ [вре́мя, вре́мя, това́рищи!] – (Alıntı, Almanca kelimeleri içerir) Haydi, haydi, çabuk çabuk [vakit vakit (çok önemli), arkadaşlar!] (Biri, çok acele ettiğinde veya başka insanları acele etmesini istediğinde söylenir)
7.
Ру́ссо тури́сто! О́блико мора́ле! Ферште́йн? – (Alıntı, hep yabancı kelime içerir) Rus turistler! Şeref ve namus! Anlaşıldı mı? (Soviyet döneminde Demir Perde arkasında yaşayan Rusların yurtdışındayken ahlak dışı şeylerden uzak olması gerektiği anlamında kullanılır)
8.
Как ты могла́ поду́мать тако́е? Ты, жена́ моя́, мать мои́х дете́й! – Bunu nasıl düşünebilirsin? Sen, benim eşim, çocuklarımın annesi! (Bir kişi, bunu başka bir kişiyi sakinleştirmek ve kişinin suçlamalarını reddetmek istediğinde söyler).
9.
-Мне на́до приня́ть ва́нну, вы́пить ча́шечку ко́фе… — Banyo almam, bir kahve içmem lazım…
-Бу́дет тебе́ и ва́нна, бу́дет тебе́ и ко́фа, бу́дет и кака́ва с ча́ем, [пое́хали к ше́фу]!!! – Al sana banyo, al sana kahve, al sana kakao ile çay; [haydi, patrona gidiyoruz]!
10.
На́ши лю́ди в бу́лочную на такси́ не е́здят! – Bizim adamlar ekmek almak için markete taksiyle gitmez (Davranış açısından başkalarına benzemeyen, mesafeli davranan bir kişi için söylenir).
11.
-Что у тебя́ там?! – Orada neyin var?
-Зо́лото, брилья́нты! – Altınlar, pırlantalar! (Çok farklı durumlarda kullanılır. Örneğin, biri, çantanızı alarak çok ağır olduğunu söyler, ‘Neyin var orada?’ diye sorar; buna karşılık olarak kullanılır).
12.
Е́сли челове́к идио́т, то э́то надо́лго. – İnsan aptalsa uzun zaman içinde aptal olacak.
Rusların konuşmalarında ‘Pırlanta Kol’ filminden daha çok alıntıya rastlanır. Bugünkü dersimizde yalnız en çok kullanılanlara değindik.
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…
Kaynak: Sputnik