Bugünkü dersimizde Rusça olarak fiyat sormayı inceleyeceğiz. Ayrıca Rus para birimlerinin sayılarla kullanımı ve konuşma dilinde sıkça rastlanan alternatif adları üzerinde duracağız.
Diğer ülkelerde olduğu gibi Rusya’da da alışveriş farklı tarzlarda yapılabilir. Büyük alışveriş merkezlerinde bulunan süpermarketlerin yanısıra Rusya’da orta ve küçük boy market ve mağazalar, pazarlar bulunmaktadır. Son yıllarda ise özellikle Rusya’nın büyük şehirlerinde İnternet mağazacılığı da yaygın kullanılmaya başladı. Ruslar, İnternet üzerinden kitap ve elektronik eşya başta olmak üzere birçok şey almaktadır. Bir yabancı için alışveriş yapmanın en kolay yolu alışverişleri büyük süpermarketlerde yapmaktır, çünkü burada yabancı dil kullanma ihtimali azdır. Ama bu tip alışverişlerde de bugün edineceğiniz bazı bilgiler gerekli olabilir. Konuya başlamadan önce şunu dikkate almanız gerekiyor. Rus market ya da mağazadan bir şey almayı düşünüyorsanız, satıcının sizlere karşı dikkatli olmayacağına hazırlıklı olmalısınız. Bu tip şeyler, Türk mantığına göre çok garip olsa da Ruslar tarafından normal karşılanır.
Bir satıcının dikkatini çekmek için Türkçe’deki ‘Affedersiniz’ ve ‘Bakar mısınız’ karşılığı olan şu Rusça kelimeleri kullanabilirsiniz:
извини́те [izviníti] — affedersiniz…
прости́те [prastíti] — bakar mısınız?
бу́дьте добры́ [búd’ti dabrı́] – Türkçe’den doğru tercüme sonucunda ‘İyi kalpli olur musunuz?’ anlamına gelir, daha çok orta yaş üzerindeki insanlar tarafından söylenir ve çok kibar bir dikkat çekme şekli sayılır.
Rusya’da alışveriş yaparken bir şeyin fiyatını öğrenmek istiyorsanız alacağınız şeyi işaret ederek ‘Bunun fiyatı ne kadar?’ sorusunu şöyle sorabilirsiniz:
Сколько это стоит? [skól’ka éta stóit] – Bunun fiyatı ne kadar?
Eğer bir şey hakkında detaylı soruyu soracaksanız önce ‘Сколько стоит…’ [skól’ka stóit], yani ‘fiyatı ne kadar?’, ondan sonra da alacağınız şeyi belirlemeniz gerekiyor. Örneğin, ‘Bu şemsiye ne kadar?’ sorusunu sormak için önce ‘Ne kadar’, sonra da ‘bu şemsiye’ söyleyerek soru tonlamayı uygulayacaksınız.
Сколько стоит молоко? [skól’ka stóit malakó] – Süt ne kadar?
Sorduğunuz soruya cevaben alacağınız şeyin fiyatını duyacaksınız. Rusya’daki para birimlerinin adları ‘ру́бль’ [rubl] ve ‘копе́йка’ [kapéyka]. Rubleler, hem kâğıt (50, 100, 500, 1000, 5000), hem de metal (1, 2, 5, 10) olabilir. Yüz ‘копе́йка’ bir Ruble yapar. Şimdi de dikkat etmeniz gerekecek birkaç nokta var. Rusça’da sayılarla kullanılan isimler farklı hal eklerini alır. Hemen kurala geçelim.
‘Bir’ sayısından sonra ‘ruble’ olduğu gibi kullanılır:
один рубль [adín rubl’] — 1 ruble
Birleşik sayının sonunda da ‘bir’ varsa ‘ruble’ kelimesi aynı şekilde hiç değişmeden kullanılır:
двадцать один рубль [dvátsat’ adín rubl’] — yirmi bir ruble
2, 3 ve 4 sayılarından sonra ‘рубля́’ [rublyá] kelimesi kullanılır:
два рубля [dva rublyá] — iki ruble
три рубля [tri rublyá] — üç ruble
четыре рубля [çitıri rublyá] — dört ruble
2, 3 ve 4 ile biten birleşik sayılar da aynı şekilde kullanılır:
тридцать два рубля [tritsat’ dva rublyá] — otuz iki ruble
шестьдесят три рубля [şisdisyat tri rublyá] — altmış üç ruble
5’ten 20’ye kadar sayılarla, onlar ve yüzlerden sonra ‘рубле́й’ [rubléy] kelimesini söylemeniz gerekir.
пять рублей [pyat’ rubléy] — beş ruble
двадцать пять рублей [dvatsat’ pyat’ rubléy] — yirmi beş ruble
шестьдесят рублей [şisdisyat rubléy] — altmış ruble
шестьсот рублей [şest’sot rubléy] — altı yüz ruble
Market veya mağazadan birkaç şey aldığınız zaman ödeceğiniz toplam fiyatı şu şekilde de sormanız mümkün:
Сколько с меня? [skól’ka s minyá] – Borcum ne kadar?
Cevap olarak şunu duyabilirsiniz:
C вас… пятьдесят два рубля [s vas pitdisyat dva rublyá] – Borcunuz elli iki ruble
Lütfen, aşağıdaki aşağıdaki diyalogları okuyun:
1.
— Скажите, сколько это стоит? – Affedersiniz, bunun fiyatı ne kadar?
— Пятьдесят шесть рублей – Elli altı ruble.
— Хорошо, я возьму это – Tamam, bunu alacağım.
— Пожалуйста – Buyurun.
— Спасибо – Teşekkürler.
2.
— Сколько стоит этот словарь? – Bu sözlüğün fiyatı ne kadar?
— Четыреста двадцать рублей – Dört yüz yirmi ruble…
3.
— Дайте, пожалуйста, это – Şunu verir misiniz, lütfen…
— Пожалуйста – Buyrun
4.
— Дайте, пожалуйста, это, это и это. – Şunu, şunu ve şunu verir misiniz lütfen?
— Пожалуйста – Buyurun.
— Сколько с меня? – Borcum ne kadar?
— C вас восемьсот два рубля – Borcunuz sekiz yüz iki ruble
Son olarak Rusların konuşma dilinde sıkça rastlanan paraların alternatif adları üzerinde duralım. Bunlar daha çok arkadaş arasında ve halk dilinde kullanılır. Bunlar, Rusça’da eskiden kalan para adları, fakat bunları bugünlerde de duymak mümkündür:
черво́нец [çirvónits] – on ruble (eski altın paradan kalan bir ad)
полти́нник [paltínik] – 50 ruble (‘yüzün yarısı’ anlamına geliyor)
сто́льник [stól’nik] – 100 ruble (‘yüz’ kelimesinden kaynaklanan bir kelime)
шту́ка [ştúka] – 1000 ruble (Rusça’dan Türkçe’ye doğrudan ‘bir adet’ şeklinde tercüme edilebilir)
лимо́н [limón] – bir milyon (bu kelime, ‘million’ kelimesinin yanlış telafuz edilmesi sonucunda ortaya çıktı)
Bütün bu kelimelerin jargon sayılmasına rağmen konuşma dilinde sık sık duyulabilir.
Kaynak: Sputnik