Sonuna kadar yapmak, bitirmek – Доделать

Bugünkü dersimizde Rusça’daki ‘bir şeyi bitirmek’, ‘tamamlamak’ anlamına gelen fiillerde kullanılan до- ön eki üzerinde çalışacağız. Bu ön ekle kullanılan fiiller, birşeyi sonuna yapma anlamını belirtir.

İlk olarak до– ön ekli fiillere bakın. Bütün bu fiiller, birşeyi sonuna kadar yapmayı belirtir. Bu fiillerin hem Tamamlanmamış Biçimi (несовершенный вид, НСВ) hem de Tamamlanmış Biçimi (СВ) bulunur. Hatırlarsanız Tamamlanmamış Biçimi (НСВ) daha çok süreci gösterirken Tamamlanmış Biçimi (СВ) elde edilen veya edilecek olan sonucu belirtir:

доде́лывать (НСВ) – доде́лать (СВ) – bitirmek, tamamlamak
допи́сывать (НСВ) – дописа́ть (СВ) – sonuna kadar yazmak
дочи́тывать (НСВ) – дочита́ть (СВ) – sonuna kadar okumak
досма́тривать (НСВ) – досмотре́ть (СВ) – sonuna kadar seyretmek
доеда́ть (НСВ) – дое́сть (СВ) – yemeğini sonuna kadar yemek

Yukarıdaki tüm fiillerden sonra İsmin –I Hali kullanılır:
доде́лывать/доде́лать рабо́ту – işi bitirmek, tamamlamak
допи́сывать/дописа́ть сообщение – mesajı bitirmek, tamamlamak
дочи́тывать/дочита́ть кни́гу, рома́н – kitabı, romanı bitirmek
досма́тривать/досмотре́ть фильм – filmi bitirmek
доеда́ть/дое́сть еду́ – yemeği bitirmek
Gündelik konuşmalarda yukarıda geçen fiillerin genel olarak Tamamlanmış Biçimi kullanılır, çünkü tüm bu fiiller, bir sonucu belirtir. Şimdi bu sıkça kullanılan fiillerin Geçmiş ve Gelecek Zaman çekimlerine bakın (Şimdiki Zaman şekli yok):
доде́лать [dadélat’] – (işi) bitirmek, tamamlamak (sonuç)
Geçmiş Zaman: я/ты/он (она́) доде́лал/доде́лала – мы/вы/они́ доде́лали
Gelecek Zaman: я доде́лаю/ты доде́лаешь/он (она́) доде́лает/мы доде́лаем/вы доде́лаете/они́ доде́лают
Emir Kipi: доде́лай/доде́лайте
дочита́ть [daçitát’] (СВ) – sonuna kadar okumak (sonuç)
Geçmiş Zaman: я/ты/он (она́) дочита́л/дочита́ла – мы/вы/они́ дочитали
Gelecek Zaman: я дочита́ю/ты дочита́ешь/он (она́) дочита́ет/мы дочита́ем/вы дочита́ете/они́ дочита́ют
Emir Kipi: дочита́й/дочита́йте
дописа́ть [dapisát’] (СВ) – sonuna kadar yazmak, yazmayı bitirmek (sonuç)
Geçmiş Zaman: я/ты/он (она́) дописа́л/дописа́ла – мы/вы/они́ дописа́ли
Gelecek Zaman: я допишу́/ты допи́шешь/он (она́) допи́шет/мы допи́шем/вы допи́шите/они́ допи́шут
Emir Kipi: допиши́/допиши́те
досмотре́ть [dasmatrét’] (СВ) – sonuna kadar seyretmek (sonuç)
Geçmiş Zaman: я/ты/он (она́) досмотре́л/досмотре́ла – мы/вы/они́ досмотре́ли
Gelecek Zaman: я досмотрю́/ты досмо́тришь/он (она́) досмо́трит/мы досмо́трим/вы досмо́трите/они́ досмо́трят
Emir Kipi: досмотри́/досмотри́те
дое́сть [daést’] (СВ) – sonuna kadar yemek, yemeğini bitirmek (sonuç)
Geçmiş Zaman: я/ты/он (она́) дое́л/дое́ла – мы/вы/они́ дое́ли
Gelecek Zaman: я дое́м/ты дое́шь/он (она́) дое́ст/мы доеди́м/вы доеди́те/они́ доедя́т
Emir Kipi: дое́шь/дое́шьте
 
Lütfen, örneklere bakın:
1.
— Ты дочита́л э́ту кни́гу? – Bu kitabı bitirdin mi (sonuna kadar okudun mu)?
— Нет, постара́юсь дочита́ть её в ближа́йшее вре́мя. – Hayır, onu yakın zamanda bitirmeye çalışacağım.
2.
— Они́ всё-таки досмотре́ли э́тот фи́льм. – Gene de bu filmi bitirdiler.
3.
— Мы допи́шем отчёт к за́втрашнему дню. – Yarına kadar bu raporu bitireceğiz.
4.
— Пожа́луйста, дое́шь котле́ты. Они́ в холоди́льнике. – Lütfen, köfteleri ye (bitir). Köfteler buz dolabında.
5.
— Пусть Серге́й доде́лает рабо́ту и пое́дет домо́й. – Sergey işini bitirip eve gitsin.
 
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…

Kaynak: Sputnik